توافق هسته ای و واکنش های احتمالی شرکای چینی

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری «خودروپلاس»، هشتمین دور مذاکرات رفع تحریم‌ها وین پس از سه روز وقفه، از دیروز(13 دی ماه 1400) در حالی پیگیری می‌شود که گفت‌وگوها روی نحوه راستی آزمایی رفع تحریم‌ها و تبیین معیارهای اندازه‌گیری اثربخشی اقدامات جبرانی ایالات متحده آمریکا در راستای احیای توافقات سال ۹۴ متمرکز خواهد بود.

در چهار روز نخست گفت‌وگوها، طرفین توانستند در هر چهار حوزه لغو تحریم، تعهدات هسته‌ای، تضمین‌ها و راستی‌آزمایی وارد بحث‌های محتوایی شوند. همچنین در دو حوزه تضمین و راستی‌آزمایی هیأت ایرانی ایده‌ها، ابتکارات و پیشنهادات عملی خود را ارائه کرده و در انتظار نظرات و ایده‌های طرف‌های دیگر است.

با این حال یک مقام آگاه به ایرنا گفته است:” هفته گذشته روی مساله رفع تحریم‌ها در دو حوزه راستی آزمایی و تضمین متمرکز بود. وی با بیان اینکه گفت‌وگوها در مسیر درستی حرکت می‌کند تصریح کرد که سرعت گفت‌وگوها برای رسیدن به نتیجه باید افزایش یابد. وی در این رابطه افزود که انتظار قریب به اتفاق مذاکره‌کنندگان این است که گفت‌وگوها ظرف چند هفته آینده به نتیجه برسد.وی سپس عنوان کرد که جمهوری اسلامی ایران از ابتدای گفت‌وگوها تاکید داشت که اگر توافقات سال ۹۴ احیا شود باید تضمین داده شود که هیچ دولت آتی آمریکا از توافق خارج نمی‌شود و تحریم جدید اعمال ‌نمی‌کند. وی درخواست ایران را دارای جنبه های سیاسی و حقوقی توصیف اما تصریح کرد که تمام طرف‌ها سرانجام توافق کردند که این موارد باید به نحوی در متون گنجانده شود.این منبع آگاه عنوان کرد که هیات‌ها اکنون سرگرم کار روی جزئیات و پاسخ به این سوال هستند که چه‌ کسی، چه‌کاری را چگونه و چه زمانی انجام دهد. وی این سوالات را فنی و پیچیده توصیف اما تصریح کرد که فاصله زیادی تا رسیدن به توافق در این زمینه وجود ندارد.”

در واقع آنگونه که از این اظهار نظرها بر می آید دست یابی به توافق و رفع تحریم ها هسته ای بسیار نزدیک است. در این حالت به نظر می رسد که صنعت خودروی کشور دوباره نفسی تازه کند و شاهد ورود دوباره شرکای خودروساز قدیم و جدید باشد.از یک سو این مهم می توان خونی تازه به رگ های تولیدکنندگان ایرانی وارد کند و از سوی دیگر مشخص نیست که واکنش شرکای چینی این صنعت و حتی همتایان ایرانی چه خواهد بود.

چین؛چنبره بر صنعت خودرو

در واقع چینی ها طی سال های اخیر نشان داده اند که بی توجه به تحریم ها هم به دلیل مقابله اقتصادی – سیاسی با آمریکا و هم به دلیل توان بالای اقتصادی در هر حالتی در کنار ایرانی ها مانده اند.البته این مساله شامل خودروسازان درجه یک آنها که شرکای آمریکایی و اروپایی دارند نمی شود.با این حال از همان دور اول تحریم ها این چینی ها بودند که در کنار تولید کنندگان ایرانی ماندند. هر چند آن زمان بازار به دلیل کیفیت چندان روی خوشی به آنها نشان نمی داد.اما رفته رفته هم کیفیت محصولات آنها ارتقاء یافت و هم اینکه غیر از چینی ها کسی نماند.

آغاز برجام و گلایه پنهان چینی ها

با این حال پس از برجام در حالی که بسیاری از تولید کنندگان چینی توقع سهم بیشتری از بازار خودروی ایران داشتند ایران به سمت خودروسازان اروپایی و غیر چینی متمایل شدند.این مساله باعث دلخوری آنها شد.هر چند که چیزی بروز ندادند اما رفتار آنها بعد از آغاز تحریم مستقیم صنعت خودرو این مساله را آشکار کرد.با اعمال و آغاز تحریم ها چینی هایی که بازار های بزرگ و مهم تری غیر از ایران داشتند به سرعت چمدان ها را بستند و رفتند.خودروسازان ماندند وخطوط تولیدی که متوقف شده بود.اما با گذر از بحران و شوک اولیه هریک سراغ یکی از خودروسازان چینی رفتند.البته صحیح تر این است.با توجه به قانونی که در چین تصویب شده بود دیگر اجازه امضای قرار انحصاری با شریک ایرانی نداشتند و اقدام به تولید فروش محصول کردند.بنابراین هر کدام از تولید کنندگان ایرانی برای دورزدن تحریم،افزایش تولید،تاثیر بر کاهش تقاضا و کاهش قیمت و همچنین روشن کردن چراغ تولید بنا بر توان هر کدام در پی محصولات چینی رفتند.نتیجه اینکه یک برند چینی محصولی مشابه با تفاوت های جزئی را به تولید کنندگان ایرانی می داد.ایرانی ها نیز که چاره ای جز تولید نداشتند،به سرعت دست به کار شدند و محصول را تولید و به بازار عرضه کردند.

توافق و تغییر مسیر جدید

این در حالی بود که شرایط تحریم راه دیگری پیش پای تولید نگذاشته بود اما اگر توافق حاصل شود،عبور از این مسیر و تغییر جهت آسان خواهد بود.چرا که از یک سو زیرساخت ها و خطوط تولید برای محصولات چینی تجهیز شده اند.با توجه به وضعیت مالی، بسیاری از خودروسازان از یک سو توان تغییر سریع و شیف تولید را ندارند و از سوی دیگر باید دید که با توجه به تجربه های پیشین آیا شرکای قدیمی به راحتی بازهم وارد عرصه تولید و سرمایه گذاری مستقیم خواهند شد.

این در واقع مساله ای است که بیشتر به رفتار شرکای ایرانی وچینی مرتبط می شود اما اگر توافق به دست بیاید به نظر می رسد که خودروسازان چینی به همین راحتی اجازه فعالیت و نفوذ بازیگران جدید را نخواهند داد.چرا که طی سال های اخیر این چینی ها بودند که کج دار و مریز به ایرانی محصول داده اند.هر چند در این خصوص و نحوه تعامل چینی ها انتقادهای زیادی وجود دارد.با این حال چینی ها نشان داده اند که طی سال های اخیر از نظر تولید،نفوذ در بازار،تنوع محصول و قدرت رقابتی بسیار پیشرفت کرده است.بنابراین به نظر می رسد که با توجه به وضعیت فعلی تولید و بازار خودرو نباید انتظار ورود سریع محصولات غیر چینی به بازار را داشته باشیم.در عین حال برخی محصولات چینی نیز هم اکنون در بازار حضور دارند که در شرایط عبور از تحریم ها وحصول توافق نیز حرف های زیادی برای گفتن دارند.ضمن اینکه در میان نباید از شیطنت های برخی افراد که از تحریم ها و ارتباط با چینی ها به آب ونان حسابی رسیده اند غافل شد.

عباس معاری

انتهای پیام/